Patron

Urodził się 16 maja 1886 r. w Czarnowie koło Brus w rodzinie Jana i Anny Wnuk-Lipińskiej. Do szkoły powszechnej uczęszczał w rodzinnej wsi, a następnie do Collegium Marianum w Pelplinie i gimnazjum klasycznego w Chojnicach, gdzie wiosną 1907 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. W Chojnicach przewodniczył tajnemu kołu filomatów.

Po zdaniu matury studiował teologię w Seminarium Duchownym w Pelplinie. Studia zakończył w 1910 r. egzaminem państwowym, lecz jeszcze przed świeceniami porzucił teologię, udając się do Fryburga, gdzie  studiował prawo kanoniczne i świeckie. Studia prawnicze kontynuował we Wrocławiu.

Z chwilą przyłączenia  w 1920 r. Pomorza do Polski Karnowski został  zaangażowany do tworzenia polskiej administracji. W lipcu 1920 r. objął stanowisko komendanta Policji Państwowej w Toruniu, a od 1921 r. był naczelnikiem Wydziału Bezpieczeństwa w Urzędzie Wojewódzkim Pomorskim.
W Toruniu rozpoczął pracę naukową jako badacz dziejów regionu. Interesowały go przede wszystkim dzieje filomatów pomorskich, udział Pomorza w walkach Polaków                     o niepodległość, biografie wybitnych Pomorzan i dzieje rodzin kaszubskich, monografie wsi, regionalny ruch kaszubski oraz historia literatury kaszubskiej. Badania naukowe łączył z pisaniem własnych utworów. Był współpracownikiem regionalnych czasopism kulturalnych.
W roku 1923 r. Karnowski  podjął pracę w sądzie cywilnym. Rozpoczął  też współpracę ze “Słowem Pomorskim”. Zamieszczał w nim artykuły  poświęcone  głównie regionowi Kaszub.
Z końcem 1923 r. został przeniesiony do Czerska, gdzie od 1 stycznia 1924 r. pełnił funkcję naczelnika sądu. Jednocześnie prowadził rozległe studia historyczne nad dziejami tego miasta.

W 1925 r. Karnowski, jako adwokat powrócił do Torunia. W latach 1925-1927 prowadził redakcję naukowo-literackiego dodatku do „Słowa Pomorskiego” –  “Mestwin”, który miał m. in. na celu zbliżenie Pomorza do reszty ziem polskich

W czerwcu 1927 r. pisarz otrzymał nominację ministra sprawiedliwości na sędziego Sądu Okręgowego w Chojnicach, w którym pracował przez 10 lat aż do emerytury. Kontakt z mową kaszubską był dla Karnowskiego źródłem natchnienia pisarskiego. W Czarnowie, rodzinnej wsi, powstała większość literackich utworów poety, który po przeniesieniu do Chojnic kontynuował współpracę z “Mestwinem”. Równocześnie zajął się organizacją życia kulturalnego w naszym mieście. Nawiązał współpracę z “Dziennikiem Pomorskim” i “Ludem Pomorskiem”.

Wiele czasu poświęcił Karnowski na działalność w różnych organizacjach społecznych. Był jednym z współzałożycieli chojnickiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, a także patronem Koła Krajoznawczego Młodzieży, organizatorem i uczestnikiem licznych wycieczek krajoznawczych na teren Kaszub. Prowadził też badania na wsi kaszubskiej na zlecenie Instytutu Bałtyckiego. Był jednym z założycieli Towarzystwa Miłośników Chojnic i Okolicy

W czerwcu 1937 r. z powodu złego stanu zdrowia Karnowski przeszedł na emeryturę i zamieszkał u siostry w Krostkowie w powiecie wyrzyskim. 

Zmarł  2 października 1939 r. Został pochowany na cmentarzu  w Krostkowie. , W 1947 r., zgodnie z ostatnią wolą poety, dokonano ekshumacji jego szczątków i pochowano je na cmentarzu w Brusach.

30 października 2009 roku w ogrodzie w jego rodzinnej miejscowości został odsłonięty pomnik. Pomnik ten został zrobiony z ogromnego kamienia znalezionego na polu rodziny. Na kamieniu została umieszczona tablica z wyrytą podobizną.
Bibliografia opublikowanych prac Jana Karnowskiego liczy ponad 200 pozycji. Pisarz uważany jest za pierwszego historyka i krytyka literatury kaszubskiej.
W 1910 roku wydał w Poznaniu tomik lirycznych wierszy pt. „Nowotne spiewe”, uznany od razu za wysokie osiągnięcie poetyckie. Obok poezji Karnowski pisał również opowiadania historyczne, utwory sceniczne: „Zopis Mestwina”, „Libusza”, „Kaszube pod Widnem”.
Na pierwszym miejscu stawiał studia historyczno-literackie, dotyczące regionalizmu kaszubskiego. Ich owocem był pamiętnik Karnowskiego pt. “Moja droga kaszubska”, w którym wiele miejsca poświęcił pracy i działalności  Aleksandra Majkowskiego, pisał również o działalności i twórczości takich postaci jak: Florian Ceynowa, Hieronim Derdowski, Leon Biskupski, Józef Łęgowski, Fryderyk Lorentz i inni.

W roku 1987 Jan Karnowski został patronem Szkoły Podstawowej nr 7 w Chojnicach. Mottem Misji, która wyznacza kierunek pracy szkoły są słowa poety: ,,Wychowanie młodego Pomorzanina powinno zataczać trzy kręgi: poznanie rzeczy własnych pomorskich, ogólnopolskich i ogólnoludzkich.”
Przybliżeniu naszym uczniom sylwetki patrona, kultury kaszubskiej oraz regionu służy majowy „Tydzień z Janem Karnowskim”.  W tych dniach w szkole rozbrzmiewa „rodno mowa”, zakwitają kwiaty kaszubskiego haftu, mali artyści malarze odkrywają „Piękno Kaszubskiej Ziemi”.